Marokko 2022

Fietstocht van 4 weken van uit Marrakesh, van de Hoge Atlas tot de woestijn

In september/oktober 2022 fietsen we vier weken door Marokko. Een tocht van 1450 km vanuit Marrakech, door de Hoge Atlas en de woestijn weer terug naar Marrakech.

Op Eindhoven airport verloopt alles soepel. Door de post-Corona problemen zijn er langere wachtrijen als gevolg van personeelsgebrek in de beveiliging. Als we in Marrakesh aankomen zijn ook onze bagage en fietsen er. Alles in goede staat. Als we naar buiten lopen staat er al een taxichauffeur te wachten. Die heeft onze Warmshowers-host voor ons geregeld. Het is passen en meten voordat alles in de personenauto past. Na een klein half uurtje rijden zet hij ons af bij Pikala bikes, midden in Marrakech.

Pikala bikes
Pikala Bikes is een stichting die is opgericht door een Nederlandse vrouw. Men leert er Marokkanen fietsen, ze geven verkeersles op scholen, ze hebben jongeren projecten en je kunt er een fietstour door de stad boeken. We maken kennis met Mounir. Met hem heb ik al online contact gehad. Hij is onze warmshowers host voor 2 nachten. We laten onze nog ingepakte fietsen achter. Op geleende fietsen van Pikala bikes brengt hij ons naar een prachtig Riad midden in de binnenstad. Wat een geweldige plek. We lopen heel makkelijk via de straatjes van de medina naar het grote plein waar we op een dakterras van het uitzicht en de ondergaande zon genieten. De volgende dag gebruiken we de ochtend om de fietsen in elkaar te zetten. Dat mag in de werkplaats van Pikala, heel handig. In de middag doen we de fietstour. Erg leuk. We komen op veel leuke en speciale plekken waar je normaal gesproken niet komt. We zien het echte leven van de lokale bevolking in Marrakesh. Mustafa is onze gids en schenkt hoge thee. Hoe hoger men schenkt, des te hoger in aanzien is de gast. We lopen door de buurt met de beste kruiden van heel Marokko. Ik weet niet of het waar is maar het ruikt lekker en het ziet er mooi uit. We doen inkopen bij een supermarkt. Later zal blijken dat dit één van de weinige plekken is waar we een supermarkt vinden. Natuurlijk gaan we ook nog even naar het plein waar de Imams door elkaar oproepen voor het gebed. Morgen stappen we op de fiets.

De eerste fietsdag
Onze eerste fietsdag is superleuk. Het is een vlakke route richting het Atlas gebergte. Zodra we Marakech uit fietsen zijn we meteen op het platteland met kleine huisjes en eenvoudige landbouwtechnieken. Aan het eind van de middag zoeken we een slaapplek. We stoppen bij een school en vragen of men een slaapplek weet. Er wordt navraag gedaan bij de directeur. Ondertussen krijgen wij thee met koekjes en brood. We mogen de tent opzetten op het schoolplein, later toch weer niet, het zou niet veilig zijn. Terwijl er toch een muur rondom het schoolplein staat. We fietsen 5 km terug naar een dorp. Na wat vragen horen we over een veilige plek in de heuvels om te kamperen. Het wordt al donker. We zetten snel de tent op en koken eten. Het is inmiddels helemaal donker. Tijdens de afwas komt de politie. We moeten daar weg. De plek is gevaarlijk. Er lopen ’s nachts wilde honden zegt de agent (we hebben, tijdens onze hele reis, geen agressieve hond gezien). Echt super balen maar we komen er niet onderuit om te vertrekken. We pakken alles zo snel mogelijk in het donker in en fietsen weer terug naar het dorp. Drie keer is scheepsrecht. We worden uiteindelijk ontvangen door een familie en krijgen een kamer waar we op onze matjes kunnen slapen. De schoonzus versiert mijn handen met henna en in de ochtend krijgen we ontbijt. Eind goed al goed zullen we maar zeggen.

De bergen in
Dag twee start met regen, daarom kiezen we even voor de iets drukkere verharde weg. Als het droog wordt fietsen we het binnenland weer in met onverharde wegen. Komoot heeft er voor ons weer een leuke route van gemaakt. We vinden een klein hotel in Demnate, wat ligt aan de voet van het Atlasgebergte. Het blijkt een klein stadje wat absoluut niet toeristisch is. Er is geen supermarkt maar wel veel kleine winkeltjes. op de ene plek hebben ze brood, bij een ander water en zelfs kaas vinden we in een klein winkeltje. Vanaf dag drie mogen we flink klimmen, we gaan dwars de Atlas over. We beginnen met mist. Ook hier weer prachtige dorpjes. We fietsen maar 34 km maar klimmen wel 1100 hoogtemeters. Dat is wel voldoende voor onze benen die het klimmen nog niet gewend zijn. We vragen bij een klein winkeltje of iemand een slaapplek weet. We mogen slapen in het appartement boven het winkeltje. Het is nog wel onduidelijk wanneer we er terecht kunnen. Na wat op en neer gepraat via Google translate en een paar kleine kinderne die de tekst op onze telefoon kunnen lezen komen we erachter dat de man des huizes thuis moet zijn voordat we binnen mogen. Na 1,5 uur wachten mag Vincent mee naar binnen om het appartement te bekijken. Alles compleet met keuken en badkamer, helemaal voor onszelf. In de ochtend wordt er op de deur geklopt en staat onze ‘huisbaas’ voor de deur met warme rijstepap en vers brood. Wat een verwennerij.

Van betalen wil men weer niets weten. Na uitgebreide bedankjes gaan we op pad. Het klimmen is meteen heel steil 11 tot 12%. We klimmen tot een pas op 2170 m hoogte. Het uitzicht is prachtig. Een afdaling en meteen weer flink klimmen. Na 26 km komen we in een dorp met een hotel en we besluiten om er te blijven. We moeten nog erg wennen aan de vele hoogtemeters. Het hotel is eenvoudig, dat is niet erg. Het blijkt bij nader inzien toch wel erg vies te zijn. Eén nacht was lang genoeg … Na deze kortere dag hebben we weer wat nieuwe energie. Het klimmen is minder steil en de omgeving blijft onveranderd mooi. We praten met een Marokkaanse fietser die al 40 dagen onderweg is vanuit Cassablanca. Hij maakt een klein vuurtje van droge takjes en kookt water voor thee. Daarvoor heeft hij zelfs een mooi theepotje bij zich. Er volgt een schitterende afdaling, niet heel steil zodat we tijd hebben om rond te kijken. We stoppen vaak om foto’s en filmpjes te maken. In Ghassate willen we overnachten. Er blijkt geen hotel oid te zijn. Ook hier vragen we wat rond voor een overnachting bij een familie. We komen terecht bij een gezin met 3 kleine kinderen. We hebben een mooie kamer met een terras. Foto’s maken van de familie mag helaas niet. We dalen nog verder af naar Skoura. We nemen we een binnendoor weg, die onverhard is en een kortere weg naar Skoura. Dat valt nog erg tegen. Er zitten veel klimmetjes in en er liggen veel losse stenen. Toch zijn we blij met deze route. Het lijkt wel een soort maanlandschap waar we doorheen fietsen en er is verder helemaal niemand, behalve een schaapherder met wat schapen.W

Rust in Skoura
In Skoura vinden we een leuke kasbah die nog authentiek is gebouwd met muren van modder en stro. Heerlijk koel binnen. Een fijne plek om te zijn. We besluiten om hier nog een dag te blijven. Het fietsen in Marokko bevalt ons goed. Een mooie mix van geweldige landschappen en cultuur. Vooral het slapen bij de Marokkaanse families geeft een mooi inkijkje in het leven. De kasbah in Skoura is een fijne plek. We denken nu al dat die qua sfeer deze reis niet wordt overtroffen. We treffen er een Zwitsers stel die ook op de fiets zijn. Helaas is zijn fiets stuk ivm een aanrijding met een auto. Het blijft altijd opletten. Hij had donkere kleding aan omdat hij zich wilde aanpassen aan het land. Wij kiezen er altijd voor om tijdens het fietsen fel gekleurde kleding aan te doen, om goed op te vallen op de weg.

We vertrekken richting Boumalme du Dades. 72 km rechtdoor en dat is een behoorlijke kluif. We komen een Marokkaan tegen met een Santos fiets. Zelfde merk als wij hebben, wat in Nederland wordt gemaakt. Hij heeft hem gekocht via familie in Nederland. Hij maakt zijn allereerste fietsreis op deze fiets en vraagt ons advies omdat hij denkt dat er iets mis is met zijn fiets. Het euvel is snel verholpen, zijn banden zijn te slap en met alle bagage gaat de fiets dan zwabberen. De hele weg hebben we harde wind tegen, de weg is saai en we klimmen meer dan 700 m. Maar ook aan saaie en zware dagen komt een eind. We vinden een hotel. Er is ook een camping maar we zijn heel blij dat we niet in de tent slapen, het regent heel hard in de avond en er zijn ook nog een paar donderslagen. Omdat de hotels hier zo goedkoop zijn (vooral in de niet toeristische delen) kiezen we daar hier toch wat sneller voor.

Gorge du Dades
In de ochtend is alles weer opgeklaard en fietsen we richting de Gorges du Dades. Het is behoorlijk toeristisch, met vooral veel restaurants en hotels. Omdat het geen hoogseizoen meer is, is het niet druk en ook wel leuk. De kloof is echt mooi en indrukwekkend, ondanks dat het uitzicht wat te wensen over laat ivm de mist die de hele dag een beetje blijft hangen. We klimmen weer meer dan 1000 m en komen uit bij een leuk hotel in een klein dorpje, na 60 km fietsen. De eigenaar verteld over de zware coronatijd. Hij is blij dat het toerisme eindelijk weer wat aantrekt. Na ons arriveren er nog een paar gasten. Fijn voor hem.

Onverharde weg door de bergen
We besluiten om de onverharde binnendoor te nemen. Het schijnt te doen te zijn en erg mooi. We zijn op 1950 m en klimmen naar 2650 m. Waarschijnlijk het hoogste punt van onze reis. De weg is redelijk te fietsen en de uitzichten zijn weer spectaculair. Op een paar plekken zien we nomadententen. Triest om te zien hoe weinig deze mensen hebben om van te leven. Ze komen ook naar ons toe en vragen om geld en eten. De eerste keer geven we een banaan en wat geld. We kunnen helaas niet alle nomaden helpen en dus fietsen we maar door. Op 8 km voor het einde van de weg is er opeens een auberge waar we een lekker drankje drinken op het terras. We komen aan in Tamtatouche. Het hotel is goed en erg leuk. Ook het eten is erg goed. Er is een verhoogd terras waar je overzicht hebt over een deel van het dorp. Vandaag eerst een klim van 200 hoogtemeters en daarna vooral afdalen en dat ook nog over asfalt. We leggen dan ook 80 km af. Ook hier weer mooie uitzichten. Veel rood gesteente en een paar kleine Gorges. In een klein dorpje staat een gîte aangegeven. Het blijkt een oase van rust te zijn met een mooie kamer en een aardige eigenaar die Engels spreekt. Communiceert voor ons toch wat handiger dan in het Frans.

Op weg naar de woestijn
Na de leuke gite mogen we nog eens genieten van de bergen en het uitzicht. Aan het einde van de dag komen we aan in Goulmima. Daar is een camping die wordt beheerd door een Française. Het ziet er goed en gezellig uit. We besluiten om er te blijven en onze eerste nacht in de tent is een feit. Leuk om ook weer eens een keer zelf te koken en in de ochtend havermout als ontbijt te eten. Als we het kleine stadje uitfietsen merken we duidelijk dat het een oase is. Veel groen. We zien nog een man in een palmboom klimmen om dadels te oogsten. Even daarna wordt het weer één grote zandvlakte, maar dat heeft ook zijn charmes. Om de 10 tot 20 km komen we door een oase wat dan ook meteen een dorpje is. Na 80 km bereiken we Erfoud. Het is warm en we zijn moe van alle dagen door het Atlasgebergte. We vinden een hotel in het centrum. Als we aan het einde van de middag door de stad lopen zijn we verrast door de leuke straatjes, een markt en een mooi plein.

Erg Chebbi en Merzouga
De volgende dag nog 42 km om echt in de woestijn te komen, bij Erg Chebbi. Gelukkig is de route niet moeilijk, we zijn erg moe. Bij aankomst slapen we eerst een paar uur. In de avond lopen we direct achter de kasbah de zandduinen op.

Na heel veel afdalen zijn we inmiddels aan de rand van de Sahara aangekomen. We zijn in Merzouga, in het oosten van Marokko. Vanaf hier verder naar het oosten en het zuiden is alleen nog maar woestijn. Het is een ritje van maar 15 km tot aan Merzouga, waar we een paar dagen blijven om even bij te komen. Het hotel is erg goed en heel gezellig. Als we eind van de middag door de stad lopen zijn we alweer verrast door de leuke straatjes, een markt en een mooi plein. Het levert een leuke kinderfoto en de vleesuitstalling van de slager op. We maken een film van de afgelopen week fietsen maar door de slechte wifi verbinding lukt het ons helaas niet om hem te uploaden

Door de woestijn
De komende drie dagen ligt er een route van meer dan 300 km door de woestijn op ons te wachten. Het blijkt een goede asfaltweg en niet al te veel klimmen. Op dag 1 passeren we Rissani, een leuk klein stadje op 40 km van Merzouga. Daarna is er niets meer. In een heel klein dorpje gaan we naar de auberge. Die blijkt dicht door corona. We mogen wel de tent opzetten. Er is een klein winkeltje in de buurt dus we komen niets te kort. Het is een lange weg door de woestijn maar toch is het niet saai. We passeren een paar keer een kudde kamelen, erg grappig om te zien. Het landschap verandert regelmatig. Dan weer bergen, dan weer meer zand. De overeenkomst is dat het overal te droog is. Het heeft hier al 4 jaar niet meer serieus geregend. Putten met een diepte van 200 m staan bijna droog. We zien het ook aan de dode bomen en verdroogde palmen. Ze hebben hier een ernstig droogteprobleem. Aan het einde van de tweede dag komen we aan in Tazzarine. Er is geen hotel en de camping blijkt gesloten. We drinken wat op een terras en vragen de ober of hij een plek voor ons weet. Na wat vragen bij de gasten is er een man die een huis weet met 5 kamers en een zwembad, 2 km verderop. Na veel heen en weer gepraat en allerlei onduidelijkheden gaan we met hem mee. Het huis blijkt 7 km verderop te zijn en het is een resort wat wordt verbouwd. Er zijn geen kamers beschikbaar maar met de tent mogen we best blijven, plek genoeg zo zonder gasten. De eigenaar is erg aardig en komt regelmatig vragen of alles oké is. We slapen heerlijk. De laatste dag richting Zagora is zwaar. Het waait behoorlijk en natuurlijk hebben we de wind tegen. We houden elkaar om en om uit de wind en vinden een leuk, klein en eenvoudig hotel midden in de stad. Tijd voor een dag rust.

Zagora
In het hotel in Zagora treffen we een fietsstel uit Barcelona die ook op de fiets onderweg zijn. Altijd leuk om te kletsen en ervaringen uit te wisselen. We vertrekken vanuit Zagora over een grote weg, gelukkig wel met een mooi fietspad ernaast. We hebben de wind mee. We besluiten om een deel een kleiner weggetje te nemen, parallel aan de grotere weg. We komen meteen door een paar heel kleine dorpjes waar de kinderen allemaal achter ons aan lopen en ‘bonjour’ roepen. Als we op zoek gaan naar een hotel is er eigenlijk maar één optie. Een mooi hotel, iets duurder dan we gewend zijn maar dan heb je ook wat. We dineren bij een romantisch verlicht zwembad en ook het ontbijt is voortreffelijk.

We komen de volgende dag al snel aan in Agdz. Een leuk en levendig echt Marokkaans stadje. Daar nemen we een afslag om via een kleinere weg verder te fietsen. We fietsen nog steeds door de woestijn. Alles is droog, te droog. Veel dadelpalmen hebben geen vruchten door de droogte. We vinden een camping bij een oud mannetje. Eigenlijk is het meer een soort parkeerplaats. Wassen kan hier met koud water in een emmer. Gelukkig is het buiten lekker warm, dus geen probleem. We lopen naar het enige restaurant van het dorp. Dat blijkt een hutje te zijn maar wel met een koelkast met gekoelde Cola zero. Het regent ’s nachts een paar keer een paar druppels.

Tegenwind
Als we opstaan is de wind gedraaid en waait het hard. We hebben de hele dag wind tegen en moeten veel klimmen. In de middag staan we soms bijna stil en later worden we door harde zijwind bijna van de weg geblazen. Na een lange dag hard zwoegen komen we uiteindelijk aan in Taznakht. Het is koud, het regent, het waait. Alle shopjes zijn dicht omdat het zondag is. We vinden een hotel, eenvoudig en goedkoop. Fijn om binnen te zijn en te kunnen douchen. Er zijn nog twee Spaanse fietsers waar we natuurlijk even een praatje mee maken. Als we opstaan ziet het er buiten somber uit. Het is fris, 14 graden. Is niet erg want we kunnen direct klimmen, dat werkt altijd goed om op te warmen. We hebben weer wind tegen maar die waait gelukkig een stuk minder hard dan gisteren. Het klimmen gaat goed en de zon komt zowaar tevoorschijn. Het wordt een heerlijke fietsdag met prachtige uitzichten. De tweede helft van de route mogen we vooral afdalen. We vinden een leuke camping/hotel en laten ons verleiden om een kamer te nemen. Wat een luxe! Ook het internet is snel. Deel 2 van onze reisfilm, die al meer dan een week af is, kunnen we uploaden.

Via kasbah’s naar Telouet
Wat een schitterende omgeving is het hier weer. Echt alle landschappen zijn hier mooi. We starten rond de 1200 m en moeten de komende dagen flink klimmen om over een bergpas te gaan die nu tussen ons en Marrakesh in ligt. Het klimmen gaat geleidelijk en best makkelijk. Na elke bocht willen we stoppen om foto’s en filmpjes te maken. We klimmen naar 1800 m en willen overnachten in de enige auberge die het kleine dorp rijk is. Hij blijkt vol te zijn. Dan nog maar 9 km en een paar klimmetjes verder kijken. We komen terecht in Telouet in een schitterende auberge die 200 jaar oud is. Het weer is hier heerlijk. Overdag lekker zon en ’s avonds koelt het voldoende af, we hebben zelfs lange mouwen nodig. Koud genoeg om heerlijk te slapen. Het bevalt ons zo goed dat we in totaal 3 nachten blijven. We bezoeken de oude kasbah van het dorp die er zowel van binnen als van buiten nog heel mooi uit ziet. Er is ook nog een markt in het dorp waar vanuit de hele omgeving koopwaar wordt aangeboden. Voornamelijk eigen geteelde groenten en fruit.

Naar Marrakesh
We stappen weer op de fiets voor de laatste twee dagen naar Marrakesh. De route is alweer fantastisch. Veel klimmen, maar daardoor ook fantastische afdalingen. We komen op onze eerste en enige col van deze reis. De andere waren allemaal bergpassen. De col de Tichka, hoogte 2260 m. Op de top hebben we een fantastisch uitzicht op de afdaling die via veel haarspeldbochten gaat. Via airbnb hebben we een eenvoudige kamer gereserveerd. Omdat we alweer wat lager zijn is het hier ook weer wat warmer. In Marrakesh is het gewoon weer 34 graden …
We fietsen nog een ochtend voor de laatste 50 km naar Marrakech. Onze Komoot route stuurt ons via allerlei leuk kleine straatjes uiteindelijk de Medina in. Ons hotel blijkt niet echt geschikt voor het ombouwen van onze fietsen. Gelukkig kunnen we daarvoor weer terecht bij Pikala bikes. Een taxi brengt ons weer keurig tot aan de ingang van de luchthaven. De terugreis verloopt voorspoedig en zowel wij, als ook de bagage en de fietsen komen weer ongeschonden aan in Eindhoven.